พื้นฐานที่ทุกคนต้องเรียนรู้ เพราะมันคือทุกอย่างก่อนขยับไปเครื่องมือบริหารที่ยกระดับความก้าวหน้าของคุณ เช่น 3T Model ซึ่งป็นเครื่องมือบริหารที่สามารถช่วยองค์กรคุณในทุกด้าน แต่ก่อนที่จะไปถึงคุณสังเกตหรือไม่ว่าตรงกลางของทั้ง 3 วง คือ 5S ซึ่งทุกเครื่องมือใช้ร่วมกัน เพราะมันคือพื้นฐานที่สำคัญของการปรับปรุงและบำรุงรักษา
5ส เกิดมาขึ้นจากยุคที่ญี่ปุ่นแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 สหรัฐอเมริกาที่เข้ายึดครองญี่ปุ่นได้เรียกร้องให้มีการักษาคุณภาพของชิ้นส่วนอุปกรณ์ โทรคมนาคมที่ผลิตในประเทศญี่ปุ่น เพราะขณะนั้นสินค้าของญี่ปุ่นด้อยคุณภาพมากจากปัญหาดังกล่าวนี่เอง ทางอเมริกาจึงส่งผู้เชี่ยวชาญ คือ Mr. W. Edwards Deming เข้ามาเผยแพร่แนวคิดเรื่องคุณภาพและการเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิต มาดูแลและให้ความรู้ส่งให้ญี่ปุ่น ด้วยเหตุนี้เอง ผู้ปฏิบัติงานและสภาพแวดล้อมในการทำงานเอื้อประโยชน์ต่อกระบวนการผลิตมากที่สุด โดย QC เป็นหลักการที่มุ่งควบคุมที่ตัววัตถุมากกว่า ดังนั้นจึงมีผู้คิดค้นหลักการง่ายๆ ที่จะสนับสนุนกิจกรรม “รากฐาน” ที่มุ่งไปที่ตัวคนและสภาพแวดล้อม ซึ่งหลักการนั้นก็คือหลัก 5 ส ที่ทางญี่ปุ่นเรียกว่า 5S นั่นเอง
จริงๆแล้ว 5ส คือการจัดระบบพื้นที่การทำงานและเป็นการจัดระบบงาน เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามเป้าหมายขององค์กร หรือเพื่อปรับปรุงแก้ไขงานและรักษาสิ่งแวดล้อมในที่ทำงานให้ดีขึ้นในวงการการผลิตและการบริการ เป็นต้น โดยการปฏิบัติตามหลัก 5ส ที่แปลมาจากภาษาญี่ปุ่น โดยในญี่ปุ่นเรียกกันว่า Seiri , Seiton ,Seisou,Seiketsu, Shitsuke
รูปจาก Iván Martín Bermejo : Japanese meanings from Lean Thinking
ตามด้วยองค์ Asian Productivity Organization หรือ องค์การเพิ่มผลผลิตแห่งเอเชีย เรียกว่า Organization , Neatness ,Cleaning , Standardization ,Training/Discipline ส่วนประเทศไทยโดย สสท. เรียกว่า สะสาง ,สะดวก ,สะอาด ,สร้างมาตรฐาน, สร้างวินัย (อ้างอิง อ.อภิชาติ ผู้เชี่ยวชาญเรื่อง 5ส จากสสท. ) ไม่ว่าจะเรียกกันยังไง ผมขอสรุปสาระสำคัญแต่ละ ส ดังต่อไปนี้ ให้เข้าใจ Concept คร่าวๆก่อนล่ะกัน
ส5 : Shitsuke
วัตถุประสงค์ : รักษามาตรฐาน และ ระบบ 5ส
ตัวชี้วัด : ทุกคน ทุกที่ ทุกเวลา คือการแสดงออกของทัศนคติ และพฤติกรรมด้วยจิตสำนึกที่ดี
เป็นไปตามระเบียบ กฎเกณฑ์มาตรฐานที่ได้กำหนดไว้อย่างสม่ำเสมอ
ส3 : Seisou
วัตถุประสงค์ : ตรวจสอบค้นหา สิ่งผิดปกติ และบำรุงรักษาเชิงป้องกัน
ตัวชี้วัด : จำนวนสิ่งผิดปกติที่ตรวจพบ
ส1 : Seiri
วัตถุประสงค์ : ลดความสูญเปล่า
ตัวชี้วัด : จำนวนสิ่งของหรือระบบงานที่สูญเปล่า หรือ ซ้ำซ้อน ถูกกำจัดออก
ส2 : Seiton
วัตถุประสงค์ : เพิ่มประสิทธิภาพและปรับปรุงให้ดีขึ้น (ความเร็ว)
ตัวชี้วัด : คุณภาพโดยรวมเพิ่มขึ้น และ ค้นหาสิ่งของได้ภายใน 30 วินาที
ส4: Seiketsu
วัตถุประสงค์ : ลดความผันแปร เพิ่มความถูกต้องอย่างสม่ำเสมอ ปรับปรุงมาตรฐานให้ดีขึ้น
ตัวชี้วัด : พนักงานในหน่วยงานเดียวกันทำงานแทนกันได้
หากคุณสังเกตการเรียงลำดับทั้ง 5ส ของผมจะพบว่ามันคือขั้นตอนการการดำเนินการปฏิบัติที่อย่างเชื่อมโยงกัน เริ่มจากคุณต้องสร้างวินัยก่อนจากนั้นเริ่มการทำความสะอาดทุกพื้นที่เพื่อหาสิ่งผิดปกติและกำจัด สะสางของที่ไม่จำเป็นออก เหลือแต่ของที่จำเป็นไว้ ตามด้วยการทำให้สะดวก หรือ Kaizen ปรับปรุงให้ดีขึ้นและส่งผลต่อประสิทธิภาพและประสิทธิผล และสุดท้ายจบด้วยการสร้างมาตรฐานเพื่อป้องกันการทดถอยของงานนั้นๆ นึ้ละครับคือขั้นตอนการทำ 5ส แบบวิศวกรเค้นประสิทธิภาพ
และสิ่งที่ลืมไม่ได้คุณต้องตั้งเป้าหมายของ 5ส ให้ชัดเจน ไม่งั้นมันจะเป็นแค่กิจกรรมที่ทำเพื่อความสวยงามหรือแค่ได้ทำ เท่านั้นเอง
#ก่อนที่จะพูดว่าทำไม่ได้ให้ลองทำ
#ไม่มีสักวันเดียวที่จะผ่านไปโดยไม่มีการปรับปรุงในส่วนหนึ่งส่วนใดในองค์กร
ติดตามข่าวสารด้านเพิ่มผลผลิตได้ที่ : www.engiperform.com
#TPMInstructor #วิศวกรเค้นประสิทธิภาพ #Engiperform #Coach_Art
เอกสารอ้างอิง
You must be logged in to post a comment.