จิโดกะ (Jidoka) คุณภาพสร้างได้เพียงลงมือทำ

ในกรณีที่ใช้เครื่องจักรอุปกรณ์ในการผลิต เวลาที่มีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นในสิ่งที่ผลิต หรือที่เครื่องจักรอุปกรณ์นั้น เครื่องจักรอุปกรณ์สามารถตรวจสอบสิ่งผิดปกติได้ด้วยตัวเอง และหยุดเองอัตโนมัติ หรือว่าทำให้หยุดเองได้ เราเรียกว่า “ จิโดกะ ”   การหยุดของเครื่องจักรจะหยุดได้เอง 2 ประการ
 
ประการที่ 1 หยุดเมื่อเกิดสิ่งผิดปกติ เมื่อเครื่องจักรพบสิ่งผิดปกติจะหยุดตัวเองโดยอัตโนมัติ เท่ากับเป็นการสร้างคุณภาพให้กับงาน (ไม่ผลิตของเสียออกไป)
 
ประการที่ 2 หยุดเมื่อจบกระบวนการ เมื่อเครื่องจักรทำการแปรรูปเสร็จจะหยุดเครื่องได้เองเท่ากับเราไม่จำเป็นต้องมีคนคอยเฝ้าเครื่อง จะทำให้ใช้กำลังคนน้อยลง
ในกรณีที่ใช้เครื่องจักรอุปกรณ์ในการผลิต เวลาที่มีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นในสิ่งที่ผลิต หรือที่เครื่องจักรอุปกรณ์นั้น เครื่องจักรอุปกรณ์สามารถตรวจสอบสิ่งผิดปกติได้ด้วยตัวเองและหยุดเองอัตโนมัติ หรือว่าทำให้หยุดเองได้ เราเรียกว่า “จิโดกะ”

จุดสำคัญ ก็คือทำไมจึงเกิดวิธีคิดเช่นนี้ขึ้น  นั่นก็เพราะว่าเกิดปัญหาขึ้นมา !!!

ซึ่งปัญหานั้นคือ  การไม่มีเงิน หากเป็นมหาเศรษฐีมีเงินมากมาย จะของดีหรือของเสียก็ไม่สนใจยังไงก็ผลิตออกมาก่อนแล้วค่อยแยกทีหลัง  ถ้ามีของเสียก็ทิ้งไปหรือซ่อมก็ได้  แต่เนื่องจากบริษัทมีเงินจำกัดจึงต้องไม่ผลิตของเสียออกมา

ความจริงแล้ว  สิ่งที่เรียกว่าของเสียนั้นหากผลิตขึ้นมา 1 ชิ้นก็เท่ากับว่าวัตถุดิบและสิ่งต่างๆที่ใช้ในการผลิตกลายเป็นมุดะมากมายมหาศาล  เป็นการทิ้งเงินนั่นเอง  และถึงแม้ว่าจะซ่อมได้แต่ในการซ่อมก็มีกระบวนการ  อุปกรณ์  ฯลฯ ที่ทำให้เสียเวลาและค่าใช้จ่ายเข้าไปอีก  ซึ่งการเสียเวลาและค่าใช้จ่ายโดยตัวมันเองก็เป็นมุดะอยู่แล้ว  ดังนั้นแทนที่จะไปเสียเวลาซ่อมก็อย่าผลิตของเสียออกมาเลยจะดีกว่า

การแยกงานของคนและงานของเครื่องจักร คือ การทำให้คนสามารถทำงานได้ในขณะที่เครื่องจักรอัตโนมัติเดินเครื่องอยู่  เนื่องจากว่าเงินทุนจำกัดจึงไม่สามารถซื้ออุปกรณ์เครื่องจักรได้  ต้องพึ่งคนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทั้งหมดให้ได้แม้จะน้อยนิดเพียงใดก็ตาม  ดังนั้นจึงเกิดวิธีคิดว่าให้คนทำงานอื่นในขณะที่เครื่องจักรเดินอยู่

ตัวอย่างเช่น : เวลาที่ทุกคนจะต้มน้ำร้อนที่บ้านตัวเอง  ถ้าใช้กาไฟฟ้าคงไม่มีใครมาคอยมองตอนต้มหรอกว่า  จะเป็นอะไรไหม  พอกดสวิตช์เสร็จ  ก็ไปทำงาน  ดูทีวี  กล่าวคือไปทำงานอื่น  พอน้ำเดือดสวิตช์ก็จะตัดโดยอัตโนมัติหรือถ้าใช้กาน้ำร้อนรุ่นใหม่ๆต้ม  พอเดือดก็จะมีเสียงปี๊ดออกมา  ซึ่งถ้าเป็นอย่างนี้ก็สบายใจไปทำงานอื่นได้เพราะพอเดือดก็มีเสียงเตือนออกมา แต่ถ้าเราใช้กาน้ำร้อนแบบเก่าต้มน้ำดูจะเป็นอย่างไร  ยังไงก็ต้องรู้สึกกังวลว่า  จะเดือดหรือยัง  จะเดือดเกินไปไหม ต้องคอยเดินไปดูเป็นระยะ  หากลืมไปดู  ในกรณีที่ร้ายแรงที่สุดก็จะเกิดไฟไหม้โดยไม่รู้ตัว

ความคิดในเรื่องคุณภาพเป็นเรื่องหนึ่งที่เน้นมากที่สุด  ความคิดพื้นฐานในเรื่องคุณภาพดังกล่าวก็คือเรื่อง Build – In – Quality  กล่าวคือ เราควรคำนึงว่ากระบวนการของตนเองแต่ละคน ๆ  นั้นเป็นกระบวนการสุดท้ายและกระบวนการถัดไปก็คือลูกค้า  ดังนั้นจึงจำเป็นที่เราทุกคนควรช่วยกันมีส่วนร่วมรับผิดชอบ  โดยผลิตคุณภาพเข้าไปในกระบวนการของเรา  หัวหน้างานจำเป็นต้องชี้แนะลูกน้องเน้นอยู่เสมอถึงความจำเป็นเรื่องคุณภาพโดยไม่ปล่อยของไม่ดีให้กระบวนการถัดไปเด็ดขาด

ในกรณีที่ใช้เครื่องจักรอุปกรณ์ในการผลิต   เวลาที่มีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นในสิ่งที่ผลิต   หรือที่เครื่องจักรอุปกรณ์นั้น เครื่องจักรอุปกรณ์สามารถตรวจสอบสิ่งผิดปกติได้ด้วยตัวเอง และหยุดเองอัตโนมัติ หรือว่าทำให้หยุดเองได้  เราเรียกว่า  “จิโดกะ”

และในกระบวนการสำคัญของจิโดกะนั้นเน้น การป้องกันการเกิดการเสีย  หรือของที่ต้องแก้ไขใหม่เป็นเรื่องยาก  ดังนั้นวิธีการจัดการกับของเสียที่เกิด ขึ้นแล้วจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ

ในวิธีแก้ไขเฉพาะแค่การจัดการอย่างเร่งด่วนนั้น  โอกาสที่ของเสียจะเกิดขึ้น เนื่องจากสาเหตุเดิมมีค่อนข้างสูงดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีวิธีแก้ไขเพื่อป้องกันมิให้เกิดซ้ำและเพื่อที่จะป้องกันมิให้เกิดผิดพลาดซ้ำสอง  จำเป็นต้องค้นหาสาเหตุที่แท้จริงของของเสียที่เกิดขึ้นอย่างละเอียดถี่ถ้วน  และวางแผนป้องกันตามสาเหตุที่แท้จริง  สิ่งที่จำเป็นในการป้องกันมิให้เกิดขึ้นซ้ำสองก็คือ

การศึกษาสาเหตุแท้จริงและเข้าใจปัญหานั้นอย่างถูกต้อง

 

Jidoka  มีขั้นตอนการดำเนินการอย่างเรียบง่ายเพียง 2 แนวทาง

Problem Management : ระบบจัดการปัญหา เริ่มจากการกำหนดกฎและมาตรฐานเป็นสิ่งสำคัญที่สุด สำหรับให้ทุกคนสามารถทำงานได้เหมือนกัน การกำหนดขั้นตอนตั้งแต่แรกเลยว่าคุณทำตามลำดับนี้ ตามเวลาที่กำหนดนี้ไปเรื่อยๆ  นี่คือสภาพปกติหรือที่เราเรียกว่าทำงานมาตรฐานเวลามีปัญหาเกิดขึ้นเราก็ต้องหาสาเหตุ  เมื่อพบสาเหตุก็ต้องทำการแก้ไขและกำหนดไว้ให้เป็นมาตรฐาน  เมื่อเรากำหนดมาตรฐานได้แล้วเราก็ยังคงต้องหมั่นหามุดะอีกด้วย  เมื่อพบมุดะต้องทำการแก้ไขและกำหนดมาตรฐานใหม่ทำอย่างนี้ไปเรื่อยๆให้เป็นวงจร

การกำหนดให้ชัดเจนว่าอะไร คือ สภาพปกติ ในด้านการปฏิบัติของคนจะต้องสร้างมาตรฐานการตรวจสอบที่เพียงพอและชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นคนหรือเครื่องจักรต้องทำในสิ่งเดิมๆหรือซ้ำๆกันไม่ว่ากี่ครั้งก็ตาม  หากเราเฝ้าสังเกตอยู่ตลอดเวลาจะรู้ ได้ว่าจุดนี้มีมุดะ  เราก็จะต้องกำจัดมุดะออกไปโดยการสร้างงานมาตรฐานขึ้นมาใหม่

Built-In Quality : สร้างระบบการผลิตที่ยืนยันคุณภาพได้ 100% ให้เกิดขึ้นจริง ต้องสร้างการยืนยันคุณภาพผ่านตลอดระบบ (เอกสารหน้างาน) หรืออีกความหมาย Built In Quality into Standardized Work

LEAN Tool Set

#วิศวกรเค้นประสิทธิภาพ #hozenkaizen

แนะนำหนังสือ LEAN ด่วน ของมีจำนวนจำกัด
  • การเริ่มต้นแบบLean: ผู้ประกอบการในปัจจุบันใช้เครื่องฉายโปรเจคเตอร์นวัตกรรมอย่างต่อเนื่องอย่างไร https://bit.ly/3e0aStM
  • ปรับปรุงการผลิตด้วยแนวคิดแบบลีน : Improving Production with Lean Thinking โปรโมชั่นสุดคุ้ม โค้งสุดท้าย https://bit.ly/3uS96lo
  • แนวคิดแบบลีน : LEAN THINKING  https://bit.ly/3tktF9K
  • LEAN LOGISTICS ลอจิสติกส์แบบลีน  https://bit.ly/3mMfVSE
  • หนังสือ ชุด Value Stream Mgt. – VSM การจัดการสายธารคุณค่า เครื่องมือ Tool ลีน Lean องค์กร โรงงาน https://bit.ly/2QsqNJ6
  • หนังสือ ชุด Lean Six Sigma – เครื่องมือ Tool ลีน Lean องค์กร โรงงาน ซิกม่า https://bit.ly/2Q4RkMW